Na današnji dan: Jedinstvo Aida prvi put šampion Jugoslavije

Tog 23. aprila 1987. godine svi putevi vodili su u Mejdan, Tuzla je željno čekala prvu titulu u ekipnom sportu, a finale play-offa donijelo je pravu dramu

Piše: J. MRŽLJAK

Košarkaški klub Jedinstvo iz Tuzle je najuspješniji ženski sportski kolektiv u BiH, jedini koji se 1989. godine okitio titulom evropskog prvaka. Kao i u slučaju košarkaša Bosne, tako su i Tuzlanke za manje od jedne decenije stigle od Druge lige do krova Evrope, a jedna od najvažnijih stanica u pohodu na vrh bilo je osvajanje prve titule jugoslovenskog prvaka, na današnji dan prije 37 godina, 23. aprila 1987.

Priča je počela tačno deceniju ranije, u aprilu 1977. godine, kada je u Tuzlu iz Kraljeva došao trener Mihajlo Vuković (1944-2021). Legendarni “Miki” preuzeo je košarkašice Jedinstva, člana Druge lige, i tri godine kasnije (1980) ih uveo u elitni rang. Ekipa Jedinstva pobijedila je u samo tri od 22 prvoligaške utakmice i odmah ispala, ali u klupskoj upravi nikome bilo ni na kraj pameti da dovede u pitanje stručnost Mikija Vukovića. Baš tada je Vuković napravio potez karijere. U selu Ratkovići, između Brčkog i Tuzle, pronalazi 14-godišnju Raziju Mujanović, koja je već tada bila visoka 198 cm, a nikad nije trenirala košarku.

Vuković je nagovorio legendarnu Razu da se počne baviti sportom i Jedinstvo se 1982. ekspresno vraća u Prvu ligu. U prvoj sezoni nakon povratka (1982-83), Jedinstvo s Mikijem Vukovićem na klupi i Razom na terenu uspijeva izboriti opstanak osvojivši osmo mjesto. Tuzlu je zarazio virus ženske košarke, tek sagrađeni Mejdan postaje “El Dorado basketa”. U godinama koje su uslijedile rasli su Jedinstvo, Miki Vuković, ali i Razija Mujanović i to bukvalno – do 202 centimetra u visinu.

Jedinstvo osvaja dva četvrta i jedno treće mjesto u Prvenstvu Jugoslavije kada je došla čuvena sezona 1986-87. Od početka prvenstva izdvojile su se ekipe Jedinstva, šibenskog Elemesa, beogradskog Partizana i ljubljanske Ježice, ali su iz prikrajka vrebali Crvena Zvezda, Voždovac i Željezničar. U svakom kolu na programu je bio neki derbi u ispunjenim dvoranama od Ljubljane do Titograda.

Regularni dio sezone riješen je u 20. kolu, kada su 14. marta na šibenskom Baldekinu snage odmjerili dvije prvoplasirane ekipe na tabeli – domaći Elemes i Jedinstvo. Ko pobijedi osvaja “jedinicu” za play-off. Prva zvijezda Elemesa bila je Danira Nakić, uz Raziju Mujanović stub košarkaške reprezentacije Jugoslavije, dok se na poziciji pomoćnika trenera Amanovića nalazio danas poznati Neven Spahija. Ekipa Mikija Vukovića uspjela je u paklenoj atmosferi zabilježiti trijumf 69:67 i revanširati se Šibenčankama za poraz u polufinalu Kupa u Gospiću svega nekoliko dana ranije.

Jedinstvo je izborila prvo mjesto, no tada je slijedio najteži dio u play-offu. A pravila play-offa bila su drugačija nego u muškoj jugoslovenskoj ligi i nikako nisu odgovarala bolje plasiranim ekipama. Naime, prvo bi se igrao meč na terenu slabije plasirane ekipe, a tek onda revanš i eventualna majstorica u dvorani bolje rangiranog tima. Poraz u prvoj utakmici stvarao je veliki psihološki pritisak što su osjetile košarkašice Elemesa i Partizana.

Iako su prvenstvo završile na drugom i trećem mjestu, obje ekipe poražene su u susretima s Crvenom Zvezdom, koja se tako sa šeste pozicije probila u finale play-off. Ipak, Jedinstvo je sačuvalo “jedinicu” do finala jer je Miki Vuković svoju ekipu pripremio za psihički i fizički zahtjevne utakmice. Tuzlanke su opravdale ulogu favorita i u četvrfinalu bile bolje od banjalučkog Mladog Krajišnika, u polufinalu od beogradskog Voždovca.

Uslijedilo je veliko finale Jedinstva i Crvene Zvezde. Prva utakmica, odigrana 19. aprila 1987. u beogradskom Pioniru, protekla je u ravnopravnoj igri, da bi u finišu Beograđanke uspjele stići do domaće pobjede 84:76. Tako je ekipa Vladislava “Laleta” Lučića još jednom favorita stavila pod pritisak. Košarkašice Jedinstva morale su u dva dana zabilježiti dvije pobjede u Tuzli, pa su mnogi tipovali da će Zvezda ponoviti ono što joj je uspjelo protiv Partizana i Elemesa.

Miki Vuković je još jednom sjajno pripremio svoju ekipu i dva dana kasnije – 21. aprila 1987. – pred 6.000 gledalaca u Mejdanu nijednog trenutka nije bilo dilema oko pobjednika druge utakmice. Košarkašice Jedinstva Aide ubjedljivo su pobijedile 78:58, izjednačile na 1:1 u finalu i zakazale majstoricu na istom mjestu dva dana kasnije. U Tuzli je zavladala euforija, grad soli je željno čekao prvu titulu u ekipnom sportu, no Mihajlo Vuković je upozoravao da druga utakmica nije pravi pokazatelj snage Crvene Zvezde i da će skupo kožu prodati ekipa koju su predvodile Anđelija Arbutina, Zagorka Počeković i Mirjana Jovanović.

Sjajni trener bio je pravu. Treća utakmica donijela je tešku borbu u kojoj su Beograđanke vodile u prvom poluvremenu, imale čak i 12 poena prednosti (25:37). Do odmora su Tuzlanke uhvatile priključak, da bi u nastavku prednost išla s jedne na drugu stranu. Crveno-bijele su posljednji put vodile tri minute prije kraja (67:68), ali je podrška s tribina Tuzlankama dala snagu za preokret. U dramatičnoj završnici više živaca imale su domaće košarkašice i Jedinstvo je zabilježilo dotad najveću pobjedu u klupskoj historiji. Na isteku 40. minuta semafor u Mejdanu je pokazao: Jedinstvo Aida – Crvena zvezda 73:70.

Kraj, Jedinstvo Aida je prvi put prvak Jugoslavije! Tog četvrtka, 23. aprila 1987. godine, Tuzla je proključala. Ekipa koju je vodio Miki Vuković ispunila je san brojnih generacija. Ostat će zabilježeno da su pod dirigentskom palicom Mikija Vukovića prvu titulu osvojile Vesna Omeragić, Ilvana Zvizdić, Mara Lakić, Tatjana Knežević, Milena Đukić, Razija Mujanović, Romana Coce, Zorica Dragičević, Naida Hot i Stojanka Došić. Samo dvije igračice, Naida Hot i Milena Đukić, prošle su cijeli put, od dolaska Mikija Vukovića (1977), preko prvog ulaska i ispadanja iz Prve lige (1980-81), do osvajanja titule (1986-87).

Jedinstvo Aida – Crvena Zvezda 73:70 (35:40)

Tuzla, 23. april 1987. Dvorana Mejdan. Gledalaca 6.000. Sudije: Radić (Šibenik), Vuković (Novi Sad). Slobodna bacanja: Jedinstvo Aida 21/26, Crvena Zvezda 16/16.

JEDINSTVO AIDA: Omeragić, Zvizdić, Lakić (12), Knežević, Đukić, Mujanović (23), Coce (2), Dragičević (8), Hot (13), Došić (13). Trener: Mihajlo Vuković.

CRVENA ZVEZDA: Arbutina (21), Počeković (18), Lazarević, Vukojević, V. Jovanović, Kostić (8), M. Jovanović (14), Grozdanović, J. Kalić (5), E. Kalić (4). Trener: Vladislav Lučić.